ÇOCUKLARDA SINIR KOYMA

SINIR:Çocuğun neyi yapıp neyi yapamayacağını, uygun olan davranışın ne olduğunu, kendisinden ne beklendiğini gösterir.  Çocuğun yön bulmasını, kendini güvende hissetmesini ve iç disiplin kazanmasını sağlar.

SINIRLAR NEDEN ÖNEMLİDİR?

Daha önce hiç bilmediğiniz bir yolda, hiçbir işaret, tabela, ya da navigasyonunuz olmadan yürümeye çalıştınız mı? Oldukça kafa karıştırıcıdır, öyle değil mi? Çocukların da neden o davranışı yapmaması gerektiğini öğrenmeleri ve sınırları bilmeleri için onlara yönlerini gösteren işaret ve uyarılara ihtiyacı vardır. Sınır koyma, çocuğa hangi davranışın riskli olduğunu, hangisinin güvenli olduğunu, davranışı gerçekleştirdiğinde karşısına hangi sonucun çıkacağını öğretir.

Çocuklar Neden Sınırlara İhtiyaç Duyarlar?

• Sınırlar çocukların araştırma yapmasını sağlar.
• Sınırlar, onaylanan davranışların yolunu belirler.
• Sınırlar ilişkileri belirler. Sınırlar büyümenin ölçütüdür.
• Sınırlar güvenlik sağlar.

Sınırlar Olmazsa Ne Olur?

Çocuklar için sınır ve kısıtlamaların yokluğu oldukça stres vericidir ve bilindiği üzere stresli çocuklar daha tepkilidir. Bu yüzden ‘‘hayır’’ deyip çocuklarımıza sınır koyduğumuzda kaotik bir dünyada tahmin edilebilirliği ve güvenliği keşfetmelerine yardım etmiş oluruz. Eğer çocuğunuza sınır koymaz ve onaylamadığınız bir davranışı gerçekleştirmesine izin verirseniz, çocuğunuzu o davranışının yanlış olduğunu öğrenme şansından mahrum bırakmış olursunuz.

Sınır Koyma Kuralları Nelerdir?

Sınırları oluşturmadan önce, sınır koymaktaki hedefimizin ne olduğunu, bu noktada sınır koymaya gerçekten ihtiyacımız olup olmadığını, koyduğumuz sınırların çocuğun doğasına uygun olup olmadığını detaylıca düşünmeliyiz. Bu sorulara cevap verdikten sonra gerçekten sınır koymayı karar verirsek;

► Sınırlar oldukça kısa, az sayıda ve net olmalıdır.

►Çocuğun yaşına ve içinde bulunduğu gelişim dönemine uygun olmalıdır.

► Sınırlar tutarlı bir şekilde uygulanmalıdır. Çocuğumuzun evde yalnızca 1 saat ekrana bakmasına izin verirken, dışarda bunu saatlerce yapmasına göz yummak çocuğun kafasının karışmasına ve sınırların önemini yitirmesine sebep olur. Anne babanın kendi içinde tutarlı olması da oldukça önemlidir. Ebeveynlerden biri evet derken diğerinin hayır demesi oldukça yanlış bir tutumdur.

►Çocuğu tehdit etmek yerine olayın sonuçlarından haberdar etmek gerekir. (‘‘Ona vurmayı bırakmazsan seni öğretmenine şikayet ederim.’’, demek yerine bedele odaklamak, ‘‘Ona vurmayı bırakmazsan, onu elinden almak zorunda kalırım.’’)

► Sınır koyarken odaklanmamız gereken kişi çocuktur, sorumluluk çocuktadır, o yüzden ‘‘biz’’ kelimesini kullanmıyoruz. (‘‘Biz onu yere vurmuyoruz’’ değil, ‘’O, yere vurmak için değil.’’)

Sınır Koymak Çocuğa Sevilmediğini Hissettirir mi?

Çocuklara sınır koymamızın onları sevip sevmememizle bir ilgisi yoktur. Çocuklara da bunun sevgiyle ilgili olmadığını, onları hatalarıyla ve doğrularıyla koşulsuz sevdiğimizi anlattığımızda bunu daha iyi anlayacaklardır. Asıl sorun sınırlar olmadan büyüyen çocukların gelecekte sınırları cezaya dönüştürseniz de size yanıt vermemesi olur

Çocuğuma Nasıl Sınır Koyabilirim?

,1. Yansıtın: Çocuğun hislerini, duygularını, arzularını gördüğünüzü ve onu anladığınızı bildirin. (Bana kızdın.)

2. Sınırları ifade edin.

3. Alternatif sunun, uygun alternatifler hedefleyin.

4. Son seçimleri ifade edin (Bir sınır belirlediğinizde çocuk bu sınıra uyum sağlayamıyorsa çocuğa seçenek sunun

Sınır Seçenek Sunma Örnekleri

*Duvarı boyamak isteyen bir çocuk

1. Duvarı boyamak istediğini biliyorum.

2. Duvar boyamak için değil.

3. Kağıtları boyayabilirsin.

4. Duvarı boyamayı seçersen bugün boyalarınla oynamamayı seçmiş olursun

 

*Tablet oynama süresini aşmaya çalışan bir çocuk

1. Daha çok tablet oynamak istediğini biliyorum, bu hoşuna giderdi.

2. Tablet, bu kadar uzun süre oynamak için değil.

3. Daha fazla tablet oynamakta ısrar etmeyi seçersen yarın tablet oynamamayı seçmiş olursun, ısrar etmemeyi seçersen yarın tablet oynamayı seçmiş olursun.

                                                                                        DİLARA MUTLU

                                                                                    PSİKOLOJİK DANIŞMAN